2019-11-12

W Pleśnej dbają o dziedzictwo historyczne

Sala Centrum Kultury w Pleśnej wypełniła się po brzegi podczas konferencji historycznej pod hasłem „Świadectwa Wielkiej Wojny w krajobrazie Powiatu Tarnowskiego i Gminy Pleśna”. W wydarzeniu uczestniczyło wielu gości, na czele z przedstawicielami (brygadier dr Johannes Kainzbauer, pułkownik prof. Erwin Fitz, a także Josef Riedl) Austriackiego Czarnego Krzyża, czyli organizacji, której zadaniem jest m. in. opieka na cmentarzami wojskowymi z I wojny światowej.

- Żaden inny region w Polsce nie ma tak znaczącego dziedzictwa dotyczącego cmentarzy wojennych z lat 1914 – 1918. To „znaki pamięci”, to „świadectwa Wielkiej Wojny” naszego regionu. To w końcu unikatowy na skalę europejską zbiór znakomitych projektów architektonicznych. Wszystko dzięki wysiłkowi wielu osób, a w szczególności tytanicznej pracy Oddziału Grobów Wojennych, który od 1916 roku porządkował bitewne pola, co wynikało z ogromnego poszanowania godności żołnierza, bez względu na narodowość. Na terenie gminy Pleśna ostatecznie ustalono 19 cmentarzy. Czas, który odcisnął swoje piętno, stosunek komunistycznych władz sprawiły, że przez lata zostały zapomniane, często zdewastowane. Obecnie zwracany jest bardzo mozolnie tym szczególnym miejscom ich pierwotny wygląd. Jest to możliwe dzięki dużej wrażliwości i pracy wielu osób za co serdecznie dziękuję. Ale jest to także ogromna zasługa wieloletniej pracy Austriackiego Czarnego Krzyża – podkreśla Józef Knapik, wójt gminy Pleśna.

Konferencja była pasjonującą podróżą w przeszłość urozmaiconą multimediami. Profesor dr hab. Andrzej Olejko przybliżył temat „Etos orląt niepodległej 1914-1919. Spod Łowczówka do niepodległej…”.  Z kolei Janusz Kozioł, zastępca dyrektora ds. naukowych w Muzeum Okręgowym w Tarnowie przygotował wykład pt. „Mieszkańcom (…) polecam wykonywanie codziennych czynności”, mówiąc o losie ludności cywilnej w warunkach przyfrontowych. Tarnów i okolica w pierwszych miesiącach okupacji rosyjskiej (listopad 1914 – luty 1915). W gronie prelegentów znalazła się również dr Agnieszka Partridge, pod której redakcją powstała książka „Opowiem Wam o Łowczówku…”. Agnieszka Partridge mówiła o Czesławie Lipińskim, zwanym strażnikiem Łowczówka. Konferencję poprowadził zastępca wójta gminy Pleśna Ryszard Stankowski, natomiast tłumaczyła Magdalena Czapkowicz-Chatale. Starosta tarnowski Roman Łucarz przypomniał, że duża liczba cmentarzy wojskowych świadczy o istotnej roli tych terenów podczas I wojny światowej. Na okolicznych nekropoliach spoczywają żołnierze wielu narodowości, pamięć o nich jest wciąż żywa dzięki tym, którzy próbują zachować dziedzictwo historyczne.

Konferencja odbyła się w ramach projektu „Dziedzictwo Wielkiej Wojny w krajobrazie oraz pamięci - Powiat Tarnowski i Gmina Pleśna” współfinansowanego ze środków Województwa Małopolskiego poprzez dotację w wys. 30 tys. zł pozyskaną przez Lokalną Grupę Działania Dunajec-Biała. W ramach wspominanego projektu przewidziano kolejne działania – wydanie przewodnika po bitwie i cmentarzu wojennym nr 171 w Łowczówku oraz organizację wieczoru autorskiego poświęconego publikacji.

 

Projekt realizowany przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego

 

Fotografie: Sebastian Smoleń, Centrum Kultury Gminy Pleśna